خبرگزاری تسنیم شنبه 29 آذر 99 : بیش از ۱۲ میلیارد دلار در سال ارزش تولیدات شیمیایی و پلیمری کشور است که اگر این تولیدات در زنجیره تکمیلی خودشان با اصلاح فرآیندها و ساختارها قرار بگیرند و به جای خام فروشی، محصول نهایی آنها صادر شود، می تواند تا ۵۰ میلیارد دلار درآمدزایی داشته باشد.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، 28 آبان سال 98 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی در دیدار با 2500 نفر از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی با اشاره به اهمیت ثروت ملی و گسترش رفاه عمومی در نظام اسلامی و ضرورت امید نبستن به خارج از کشور، تأکید کرده اند: تولید بایستی در کشور پیشرفت پیدا کند؛ علاج کار این است. کار و راهبرد اساسی «مصون‌سازی اقتصاد از آسیب تحریمها از طریق تقویت و رونق تولید داخلی» است و بنده پشت این قضیه ایستاده‌ام و از مسیر پیشرفت حقیقی کشور کاملاً دفاع میکنم.
رهبر انقلاب در این جلسه تولیدکنندگان را فرماندهان، پیشروان، خط‌شکنان و صفوف مقدم عرصه حیاتی «تولید داخلی، رونق اقتصادی و گسترش رفاه عمومی» خواندند و خاطرنشان کردند: این میدان خطیر، میدان یک جنگ واقعی است.
گروه اقتصادی خبرگزاری تسنیم، به مناسبت سالگرد این جلسه مهم و استراتژیک که حاوی نکات بسیار مهم در راستای حمایت از رونق تولید در کشور بوده است، تلاش کرده تا با برخی از سخنرانان آن جلسه در محضر رهبر انقلاب گفتگو کند و درباره آنچه طی یک سال گذشته بر صنعت خودشان و کل تولید گذشته است، گفتگو کند، بر همین اساس سراغ سعید زکایی، تولید کننده انواع ترکیبات پلیمری و عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران رفته ایم.
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
مشروح این گفتگو را در ادامه می خوانید:
* بخش خصوصی نقش جدی در تصمیم گیری ها ندارد
سعید زکایی، تولید کننده انواع ترکیبات پلیمری و عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با اشاره به جلسه 28 آبان ماه سال 98 در محضر مقام معظم رهبری اظهار داشت: گزارشی که در آن جلسه خدمت مقام معظم رهبری ارائه کردم، حاوی بحث های متعددی بود که معظم له مباحث موجود در گزارش را به دقت گوش و آنها را در فرمایشات خود مورد تأیید و تأکید قرار دادند.
وی افزود: یکی از موضوعات و مسائل مهمی که در گزارش ارائه شده وجود داشت و بعدها نیز چندین نامه خدمت ایشان (مقام معظم رهبری) در خصوص پیگیری آن فرستادم این بود که در فرآیند برنامه ریزی و تصمیم گیری و تصمیم سازی در کشور، نقش بخش خصوصی یک نقش مشورتی است و بخش خصوصی نقش جدی در این فرآیند ندارد.
این تولید کننده انواع ترکیبات پلیمری تصریح کرد: در بحث اجرای کامل اصل 44 قانون اساسی و بحث خصوصی سازی، واگذاری ها به عنوان ظاهر اجرای این قانون است و روح آن، جدی بودن نقش بخش خصوصی در تصمیم گیری های کشور است.
وی ادامه داد: با وجود گذشت سالها از اجرای اصل 44، هنوز هم در بهترین شرایط، بخش خصوصی فقط نقش مشورتی دارد.
* خام فروشی 12 میلیارد دلاری محصولات پتروشیمی و شیمیایی
عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با بیان اینکه “در گزارش ارائه شده در بخش پلیمرها میزان صادرات کشور مورد طرح قرار گرفت”، گفت: بیش از 6.5 میلیون تن تولید محصولات پلیمری داریم و مجموع حجم تولیدات پلیمری و شیمیایی کشور حدود 12 میلیون تن در سال است که اغلب این مواد، در بخش صادرات، به شکل ماده خام صادر می شود.
وی افزود: اگر این محصولات به جای خام فروشی تبدیل به محصولات نهایی شوند، ارزش آن ها که در حالت خام فروشی حدود 12 میلیارد دلار است، می تواند 2 یا چندبرابر شود و در کنار این ارزش آفرینی، اشتغال زایی به همراه داشته باشد.
زکایی با بیان اینکه “مقام معظم رهبری نیز به حذف خام فروشی تأکید بسیار داشته و دارند”، گفت: این میزان صادرات محصولات شیمیایی و پلیمری خام یک مسئله جدی و مهم بوده و به نفع کشور نیست.
* پالایشگاه ها و پتروشیمی ها در بخش نوآوری و پژوهش سرمایه گذاری نمی کنند
وی ادامه داد: در عمل می بینیم که پالایشگاه ها و پتروشیمی ها بیشتر به دنبال صادرات این محصولات هستند و سرمایه گذاری در بخش های نوآوری و پژوهش خود انجام نمی دهند؛ همچنین فرآیندها در راستای ارزش افزوده آفرینی بالاتر و تولید محصولات تکمیلی نیست.
عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با بیان اینکه “بحث دیگری که انجام شد در مورد توسعه صادرات و افزایش تعاملات بین المللی بود”، گفت: ارز را به صورت دستوری، سالهای سال به نفع واردات، ارزان نگه داشتیم که اگر سالها نرخ ارز را غیر واقعی نگه نمی داشتیم، نه مشکلاتی که در زمان گذشته با ارز ارزان برای صادرکنندگان پیش آمد را می دیدیم و نه امروز شاهد جهش چند برابری نرخ ارز بودیم.
* صادرات محصولات نهایی تحریم ناپذیر است
وی افزود: الان که تولید به لحاظ اقتصادی شرایط بهتری پیدا کرده ما باید فرصت صادرات داشته باشیم و باید همه ارکان نظام به این مسئله کمک کنند، حتی بخش های دیپلماسی کشور با افزایش تعاملات بین المللی و فراهم سازی بسترهای تجارت و صادرات، نقش آفرینی کنند و هرچه بتوانیم به سمت صادرات بیشتر محصولات در زنجیره ارزش صنایع تکمیلی برویم، هم برای کشور ارزآوری دارد و هم درآمدزایی کشور را تحریم ناپذیر می کند.
زکایی خاطرنشان کرد: تحریم یک شرکت ملی نفت و چند شرکت پتروشیمی بسیار ساده تر و راحت تر است نسبت به اینکه بخواهند تعداد زیادی شرکت های تولیدی در صنایع تکمیلی که ارزآور هستند را تحریم کنند و عملا این نشدنی است.
* کسی بابت تصمیم نگرفتن یا تعلل در تصمیم گیری مواخذه نمی شود
وی ادامه داد: موضوع دیگری که مطرح شد، در خصوص تصمیم گیری و تصمیم سازی در کشور بود که فرآیند نظام اداری و سیاسی کشور این است که کسی بابت تصمیم نگرفتن و یا تعلل در تصمیم گیری هیچ گاه مواخذه نمی شود، برعکس اگر تصمیمی بگیرد و مسئله ای در تصمیم گرفته شده وجود داشته باشد، سریعا مواخذه می شود و نتیجه اش این می شود که مدیران تصمیم نمی گیرند و یک فرآیندی که باید در دو روز انجام شود، بعضا بیش از دو یا سه ماه طول می کشد و به شدت این موضوع در کشور ما متداول است و باعث می شود صنعت به شدت آسیب ببیند و فرایند تولید را کُند می کند که مقام معظم رهبری نیز در فرمایشات خود این موضوع را مورد نکوهش قرار دادند.
عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با بیان اینکه “دیگر موضوع مطرح شده ضرورت شفافیت در نظام اقتصادی بود”، گفت: به نفع کشور است که همه بخش های اقتصادی کشور شفاف باشند و بحث های مالیاتی وصل به سیستم های بانکی شود؛ هرچه شفافیت در اقتصاد کشور بالا رود و در نهایت اقتصاد کشور وابسته به مالیات شود، اقتصاد ارزشمندی خواهد بود که وابسته به مالیات و در نتیجه وابسته به تولید خواهد شد؛ به شرط آنکه تولید در کشور سودآور شود، محدودیت ها کم شود، نظام مالیاتی شفاف شود و جلوی کسانی که فرار مالیاتی می کنند گرفته شود.
* کشوری که از پول مالیات مبتنی بر تولید درآمد دارد به راحتی قابل تحریم نیست
وی افزود: کشوری که از پول مالیات مبتنی بر تولید درآمد دارد، این کشور به راحتی قابل تحریم شدن نیست و رشد اقتصادی آن رشدی پایدار خواهد بود.
زکایی تصریح کرد: این موارد، مواردی بود که در گزارشی که خدمت مقام معظم رهبری ارائه شد، مطرح شده بود و خیلی از این موارد نیز در فرمایشات و سخنان ایشان مورد تأکید قرار گرفت؛ پس از آنکه دفتر رهبر معظم انقلاب، گزارش ارائه شده را از بنده تحویل گرفت، نامه ای نیز خطاب به مقام معظم رهبری نوشته و ارسال کردم و موارد را در آن نامه شرح دادم.
عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با بیان اینکه “پس از گذشت یکسال، در خیلی از بخش ها تغییر معناداری را نمی بینم”، گفت: فرآیندها تسهیل نشده، بلکه هر روز پیچیده تر می شود؛ آنقدر آیین نامه ها و بخش نامه های جدیدی هر روز مصوب می شود که فرآیند تولید را هر روز پیچیده تر می کند؛ فرآیند تولید وابسته به تصمیم گیری اشخاص مختلفی می شود و فرآیند طولانی و وابسته به کارشناسان متعدد در تصمیم گیری، فساد انگیز خواهد بود.
* دلالانی که در صنعت پلیمر پول‌های کلان می برند اما مالیات نمی دهند
وی ادامه داد: در بخش شفافیت اقتصادی، در حوزه های کمی، کارهای مثبتی اتفاق افتاده اما بسیار کم و اقدامات مثبت بسیار کُند است؛ مثلا ما هنوز در صنعت پلیمر می بینیم که بسیاری از بازیگران اصلی دلالانی هستند که از فروش مواد اولیه سودهای سرشاری می برند، اما یک ریال هم بابت پول های کلانی که بدست می آورند مالیات نمی دهند؛ به خاطر اینکه می توانند خرید غیررسمی و فاکتورسازی کنند و چون سیستم بانکی ما به سیستم مالیاتی ما وصل نیست، هیچ وقت این افراد رصد نمی شوند.
زکایی تصریح کرد: وقتی کسانی از عدم شفافیت نفع می برند، پول های کلانی بدست می آورند و مالیات آن را نمی پردازند و وقتی این شفافیت در اقتصاد اتفاق نمی افتد، کشور به سمت بگیر و ببند و سلطان این و سلطان آن را بگیریم پیش می رود؛ بلکه باید به گونه ای باشد که اگر فردی خارج از سیستم مالی کشور درآمدی کسب می کند، بداند که از همان ابتدا رصد می شود و باید مالیاتش را بپردازد و نمی تواند سیستم مالیاتی کشور را دور بزند؛ وقتی این اتفاق رخ دهد دیگر شاهد جریانات پول های نجومی، کلاهبرداری های میلیاردی و ورود سیستم قضایی نخواهیم بود.
وی افزود: اگرچه لازم و ضروری است که با کسانی که فساد اقتصادی می کنند برخوردی قضایی و جدی صورت گیرد، اما متأسفانه فرآیندی که بستر چنین فسادهایی را ایجاد کرده و این افراد از دل آن رشد کرده‌اند بررسی نمی شود تا فرآیندها اصلاح شود و این فرآیند مشکل دار که از عدم شفافیت اقتصادی نشأت می گیرد، مشکل سیستماتیکی است که به شدت به تولید و صنعت کشور صدمه می زند و هنوز همت جدی در جهت اصلاح آن نیست.
* هیچ وزارتخانه ای نیامد بگوید صحبت‌های شما درست بود یا نادرست!
عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با بیان اینکه “بعد از جلسه 28 آبان 98 در حضور مقام معظم رهبری فقط دو جلسه با حضور دکتر آقامحمدی در بیت رهبری داشتیم اما از سوی نهادها و سازمان های دیگر هیچ پیگیری صورت نگرفت”، گفت: هیچ سازمان یا وزارتخانه ای نیامد بگوید صحبت هایی که کردید و بخشی از آن به ما مربوط بود، آیا درست بود یا نادرست؛ و هیچ پیگیری در این باره نشد.
وی ادامه داد: یکسری از مشکلات هست که در داخل وزارتخانه ها وجود دارد، اما یکسری مشکلات بزرگتری بین وزارتخانه ای است و بین زیرمجموعه دولت و خارج از دولت وجود دارد که اینها مشکلات بزرگی است؛ مثلا یک هماهنگی بین وزارت صمت و بانک مرکزی باید شکل بگیرد که شکل نمی گیرد و هر کدام می گویند با سازمان دیگر نمی توانیم در این بخش تعامل داشته باشیم و این بسیار پیچیده و زمان بر می شود.
* میدان مینِ قوانین و آیین نامه های متعدد برای تولیدکنندگان
زکایی با بیان اینکه “تعداد زیاد قانون، آیین نامه و مصوبه برای تولیدکنندگان به مثابه یک میدان مین شده”، گفت: تولیدکننده هر جا می رود پایش روی یکی از این مصوبات و بخش نامه‌ها می رود و بعضا بخش نامه های متناقضی وجود دارد؛ مثلا یک واحد تولیدی به دلایلی سهمیه اش معلق شده، اگر تولید نکند تا سهمیه اش درست شود، می گویند چون تولید نکردی سهمیه به شما تعلق نمی گیرد؛ اگر تولید کند و برای تولید برود از بازار خرید کند به او می گویند بر اساس این بخش نامه شما خلاف کردی و تولید کننده می بیند چه تولید کند و چه تولید نکند، در هر کدام یک آیین نامه ای را نقض می کند.
وی افزود: هم داخل وزارتخانه باید یک بازنگری جدی روی آیین نامه های بخش صنعت داشته باشند و هم مجلس شورای اسلامی باید یک همکاری جدی داشته باشد تا در بخش قوانینی که با هم متناقض هستند خانه تکانی کند؛ یکسری از قوانین باید ملغی شده و آیین نامه ها باید به روز شوند؛ چرا که تولید به قدر کافی خودش پیچیدگی هایی دارد؛ این پیچیدگی ها وقتی به سمت تولید محصولات دانش بنیان می رویم بیشتر هم می شود.
عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران با بیان اینکه “وقتی به یک شرکت تولیدی دانش بنیان پیچیدگی های ناشی از قوانین و بروکراسی های اداری تحمیل می شود از کار اصلی خود باز می ماند”، گفت: یک شرکت دانش بنیان به جای اینکه به فکر چگونگی دسترسی و پیاده سازی فناوری های پیچیده باشد، تمام ذهن و دغدغه اش متمرکز بر بروکراسی ها و اتفاقات پیش پا افتاده ای می شود که باید با این سازمان و آن سازمان درگیر شود.
* وزارتخانه ها تصمیمات مهم را با مطالعه بگیرند نه با جلسه فوری!
وی ادامه داد: خیلی از تصمیمات مهم و تأثیرگذار بدون مطالعه و در زمانی کوتاه در سازمان ها و وزارتخانه ها گرفته و ابلاغ می شود که این موضوع یک معضل است و راهکار آن حذف تصمیمات خلق الساعه و انجام مطالعات برای اتخاذ تصمیم در سازمان های مربوطه است.
زکایی اذعان داشت: بخشی نیز مربوط به تصمیماتی است که ممکن است منافع عده ای را به خطر بیندازد که در اینجا لازم است تصمیماتی اخذ شود که به نفع تولید و رفع مشکلات آن باشد و منافع فردی را در نظر نگیرد.
عضو هیئت مدیره انجمن ملی صنایع پلیمر ایران تصریح کرد: در حال حاضر بیش از 12 میلیارد دلار در سال ارزش تولیدات شیمیایی و پلیمری در کشور است که اگر این تولیدات در زنجیره تکمیلی خودشان با اصلاح فرآیندها و ساختارها قرار بگیرند و به جای خام فروشی، محصول نهایی رنجیره ارزش آنها صادر شود و شاهد سرمایه گذاری در بخش صنایع تکمیلی به خصوص با فعال شدن بخش های دانش بنیان باشیم، این ارزش 12 میلیارد دلاری می تواند از 2 تا بیش از 5 برابر شود و می تواند حتی تا 50 میلیارد دلار هم برای کشور ثروت آفرینی کند.
وی افزود: محصولاتی که در صنایع تکمیلی تولید می شوند اگر در چرخه صادرات قرار گیرند به هیچ وجه هیچ کشوری نمی تواند آنها را به راحتی تحریم کند و تحریم ناپذیر می شوند.