خبرگزاری تسنیم جمعه 5 اردیبهشت 99 : به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، اثرگذاری کرونا در اقتصاد ایران چه از جنبه تولید ناخالص داخلی و چه به لحاظ کاهش سطح اشتغال به مهمترین موضوع مورد بحث کارشناسان و تحلیلگران تبدیل شده است. کرونا علاوه بر تبعات مختلف به بخش خصوصی چالشهایی را در بودجه عمومی دولت ایجاد خواهد کرد. هرچند به دلیل تحریمهای اقتصادی فروش نفت کشور با چالش جدی رو به رو شده بود اما با تدوین برنامه اقتصاد بدون نفت قرار بود دولت روی درآمدهای مالیاتی تاکید بیشتری داشته باشد که بنا بر اظهار نظر رئیس سازمان مالیاتی درآمدهای این بخش نیز با کاهش 40 هزار میلیارد تومانی مواجه خواهد شد. در این بین  یکی از شبهاتی که این روزها در فضای مجازی مطرح است، به دلایل  انتخاب شعار “جهش تولید” برای سال 99 بازمیگردد. یا به عبارت دیگر چه ضرورتی داشت که رهبری همانند سال گذشته مساله تولید را مساله اول و اصلی کشور معرفی کند؟ همچنین پرداختن به مساله تولید چقدر میتواند در حل مشکلات دیگر اقتصادی و معیشتی مردم و کشور مشکل گشا باشد؟ چه فرقی بین رونق تولید که شعار سال گذشته بود، و جهش تولید وجود دارد؟ آیا به لحاظ زیرساختی و ظرفیتها، امکان جهش تولید در کشور مهیا است؟

چرا جهش تولید نه یک انتخاب بلکه تنها مسیر اقتصاد ایران خواهد بود

در همین راستا برخی کارشناسان اقتصادی معتقد هستند،‌ امسال با توجه به تداوم تحریمهای اقتصادی و پیش بینی کاهش صادرات غیر نفتی انرژی پایه، ناچار هستیم که جهش تولید را با هدف رفع نیازهای کشور محقق کنیم. بر این اساس باید توجه داشت امروز جهش تولید یک انتخاب نیست بلکه تنها گزینه ممکن برای اقتصاد ایران است.

توجه به صنایع پایین دستی برای حفظ سطح تولید فولاد و سیمان صادراتی
شاکری کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه با وجود کرونا و همچنین تداوم تحریمهای اقتصادی صادرات غیرنفتی محدودتر خواهد شد گفت: به عنوان مثال صادرات فولاد به عنوان یک کامودیتی با محدودیت بیشتری روبرو خواهد شد بر این اساس ناچار هستیم که برای حفظ سطح تولید در فولاد و سیمان و… به صنایع پایین دستی که تقاضای بالایی نیز در داخل دارند توجه کنیم.

ظرفیت بالای مسکن در تحقق جهش تولید با وجود نرخ اجاره نشینی 50 درصدی

بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران نرخ اجاره نشینی در تهران بیش از 50 درصد جمعیت است.  این موضوع کم و بیش در سایر نقاط کشور نیز مصداق دارد. بر همین اساس به تعداد قابل توجهی مسکن در کشور نیاز داریم  که بایستی اقلام بالادستی تولید مسکن از جمله سیمان و فولاد  با قیمت مناسب مهیا باشد. توجه به این نکته ضروری است که با محدود شدن صادرات فولاد بایستی سمت و سوی تولید این محصولات به تامین نیاز داخلی تغییر کند.

ظرفیت بالای حوزه مسکن در تحقق جهش تولید
به گزارش تسنیم،‌ موضوع محدودیت صادرات علاوه بر کامودیتیها به سیمان ایران نیز سرایت خواهد کرد اتفاقا هر دوی این محصولات میتوانند در مسیر تولید داخل مسکن قرار گیرند تا نیازهای عمده کشور در این حوزه را برطرف کند.
به گفته شاکری تامین نیازهای داخلی در حوزه های پایین دستی و مصرفی در محصولات پتروشیمی نیز مصداق دارد و بهتر است به سمت تامین نیازهای داخل تغییر مسیر انجام شود.
باید توجه کنیم که امروز سهم تولید داخل برای تامین نیازهای کشور محدود است پس باید در این حوزه افزایش عرضه و تولید انجام شود و به هر حال باید قبول کرد که شانس صادرات کالاهای کامودیتی و مواد خام کم شده است.

از طرف دیگر با توجه به وضعیت رکود جهانی میتوان انتظار داشت که شانس صادرات کالاهای مصرفی نهایی بیش از کامودیتیها باشد.

تقاضای واردات انرژی محور از ایران کاهش و میل به واردات اقلام نهایی افزایش خواهد یافت
قسمت مهمی از صادرات کشورمان به عراق مبتنی بر سوخت بوده است که با کاهش حمل و نقل عمومی و تقاضا برای این دسته محصولات کاهش یافته است، این درحالی است که حتی در دوران رکود تقاضا برای کالاهای مصرفی نهایی بیش از مواد خام خواهد بود.

در برخی حوزه‌ها مثل مسکن برنامه افزایش تولید در صنایع بالادستی مشخص است اما در برخی صنایع  پیچیدگی های خاصی وجود دارد و بایستی برنامه‌ریزی لازم صورت گیرد.

تولید در ایران با نصف ظرفیت فعال بود
کارشناسان مسائل  اقتصادی و مالی تاکید دارند، بر اساس پیش بینی موسسات بین المللی احتمالاً تا سال 2021 عوارض کاهش تقاضا ادامه خواهد یافت، در بسیاری از کشورهای صنعتی تا پیش از شیوع کرونا در صنایع مختلف با تمام ظرفیت خود به تولید مشغول بودند این در حالی است که در کشور ما تعداد قابل توجهی از واحدهای تولیدی با نصف ظرفیت فعالیت میکردند.
شرایط جدید میتواند وضعیتی را ایجاد کند که برای تامین نیازهای داخلی ظرفیت تولیدی واحدهای مختلف افزایش یابد.

در سال رونق تولید با وجود تحریمها رشد غیر نفتی مثبت شد

توجه به این نکته ضروری است که  در سال رونق تولید با وجود پیش بینیهای نامطلوب در نهایت شاهد رشد مثبت غیر نفتی بودیم. بر این اساس یک چشم انداز کلی از امکان رشد تولید در سال قبل ایجاد شد و به این تریب در سال جدید می‌توان با کمک تجربه قبلی(تولید با وجود تحریم) یک حرکت پر شتاب را در دستور کار قرار داد و عنوان جهش تولید نیز در  همین راستا انتخاب شده است.

در سال جهش تولید ناچار هستیم بهتر باشیم/تجربه تولید در تحریم چراغ راه اقتصاد در کرونا
گفتنی است، در سال رونق تولید موضوع اصلی اقتصاد بهتر شدن وضعیت بود اما در جهش تولید ناچارا باید بهتر باشیم. امسال میدانیم چه صنایعی با چه کیفیتی تحت تاثیر تحریم قرار دارند و همین گام رو به جلو شرایط تحقق جهش تولید را در کنار توجه به نیازهای داخلی فراهم‌کرده است.

برنامه توسعه متناسب با کرونا تدوین شود
کارشناسان نکات مختلفی را در خصوص مدل مواجه با کرونا در سال جهش تولید مطرح کرده‌اند در این بین نیز شاکری معتقد است،  در سال جدید علاوه بر تداوم تحریم با رکود ناشی از کرونا نیز رو به رو هستیم بر این اساس بایستی برنامه توسعه متناسب با شرایط کرونا تدوین شود.