خبرگزاری تسنیم سه شنبه 3 مرداد 96 شناسه خبر 1473933 : نیویورک تایمز طی گزارشی نوشت: با توسعه پروژه «یک کمربند، یک جاده» قرار است بیش از یک تریلیون دلار صرف سرمایه گذاری های زیرساختی در ۶۰ کشور اروپایی، آسیایی و آفریقایی شود و ایران از نظر استراتژیک در مرکز این پروژه قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از نیویورک تایمز، زمانی که ژوائو رولین، کارآفرین چینی برای اولین بار در مورد فرصت های تجاری در شرق ایران شنید، به دیده تردید به آن نگریست. اما بعدا وی نقشه ای خرید و شروع به مطالعه بیشتر بازار ایران کرد.

رو لین 49 ساله در حالی که در اتوبان تهران مشهد رانندگی می کند می گوید: «بسیاری از کشورها حتی اروپا به ایران نزدیک هستند… ایران در مرکز همه چیز قرار دارد.»

ایران برای هزاران سال به عنوان قطب داد و ستد و نقطه اتصال شرق و غرب شناخته می شده است. اکنون که در سال های آتی و با توسعه بیشتر پروژه «یک کمربند، یک جاده» چین قرار است بیش از یک تریلیون دلار صرف سرمایه گذاری های زیرساختی در 60 کشور اروپایی، آسیایی و آفریقایی شود، ایران از نظر استراتژیک در مرکز همه این طرح ها قرار دارد.

درست مثل تکه های یک پازل ژئوپلتیک، اجزای مختلف شبکه زیرساختی مورد نظر چین در حال قرار گرفتن در کناریکدیگر هستند. در شرق ایران، کارگران چینی مشغول مدرنیزه کردن مسیرهای ریلی اصلی کشور، استاندارد کردن اندازه ریل ها، بهبود بستر قرار گرفتن ریل و بازسازی پل ها هستند و هدف نهایی آنها اتصال ریلی تهران به ترکمنستان و افغانستان است.

همین اتفاق تا حد زیادی در غرب ایران در حال رخ دادن است؛ جایی که کارگران راه آهن مشغول اتصال تهران به ترکیه و در نهایت به اروپا هستند. پروژه های ریلی دیگر نیز قرار است تهران و مشهد را به بنادر آبهای عمیق در جنوب کشور متصل کنند.

ایران که در طول سال های تحریم غرب، وابستگی بیشتری به پکن پیدا کرده، اکنون نقشی حیاتی در توانایی چین برای محقق ساختن بلندپروازی های حمل و نقلی اش ایفا می کند. مسیرهای دیگر به سمت بازارهای کشورهای غربی طولانی تر هستند و از مسیر روسیه می گذرند که یکی از رقبای احتمالی چین به شمار می رود.

اصغر فخریه کاشان، معاون وزیر راه ایران گفت: «اینطور نیست که اگر ما مشارکت نکنیم پروژه آنها لغو شود… اما اگر آنها می خواهند در زمان و پولشان صرفه جویی کنند، باید کوتاه ترین مسیر را انتخاب کنند.»

وی در حالی که لبخند می زد افزود: «ایران مزیت های سیاسی ای نیز در مقایسه با روسیه دارد. آنها خیلی علاقمند به کار کردن با ما هستند.»

برخی دیگر اما نگران اند که سرمایه گذاری عظیم چین در ایران و افزایش حضور چینی ها در اقتصاد ایران، موجب وابسته تر شدن تهران به چین شود؛ چینی که هم اکنون به بزرگترین شریک تجاری ایران تبدیل شده است.

چین نیز یک بازار مهم برای نفت ایران است و به دلیل پابرجا بودن تحریم های یکجانبه دولت آمریکا که مانع از همکاری بانک های بزرگ غربی با ایران می شود، چین تنها منبع تامین مقادیر بزرگ سرمایه ای است که ایران برای پروژه های بزرگ زیرساختی اش به آنها نیازمند است.

مهدی تقوی، استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی تهران در این باره گفت: «چین دارد در ایران جایگاه برتری پیدا می کند.» وی افزود: «مقامات ایرانی در اینکه وابستگی به چین زیاد شود مانعی نمی بینند. ما داریم به این سمت پیش می رویم.»

ایران و چین در سال 2016 به صورت آزمایشی یک قطار را از بندر شانگهای عازم تهران کردند. سفری که از مسیر دیگر 30 روز طول می کشد از این مسیر تنها 12 روز به طول انجامید. در ایران، چینی ها از یک مسیر ریلی موجود بین تهران و مشهد استفاده کردند. اما زمانی که در سال 2021 یک مسیر ریلی جدید در ایران به بهره برداری برسد، قطارهای برقی با سرعت 125 مایل در ساعت، کالاهای چینی را با سرعت بیشتری به ایران خواهند رساند.

فخریه کاشان، که بر مذاکرات قراردادی بزرگ بین المللی تجاری ایران نظارت دارد گفت، ابتکار جاده ابریشم جدید چین چیزی بیش از یک کانال ارسال کالاست. «به زیست ساخت ها،طراحی شهری، مبادلات فرهنگی، موافقتنامه های تجاری، سرمایه گذاری ها و گردشگری» که جنبه های دیگر این طرح هستند نیز فکر کنید. «شما می توانید همه این پروژه ها را انتخاب کنید. همه آنها زیر چتر همین پروژه قرار دارند.»

فخریه کاشان افزود: «این طرح چینی به گونه ای طراحی شده که هژمونی چینی را در نیمی از جهان برقرار خواهد کرد…البته ایران منافع خود را در درجه نخست اهمیت قرار می دهد، اما در حال ایجاد کوریدورهایی به درخواست چینی ها هستیم. این دسترسی عظیمی برای ما به سمت بازارهای جدید ایجاد خواهد کرد.»