خبرگزاری تسنیم یکشنبه 28 مهر 98 : به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، بسیاری از افراد تجربه استفاده از آکواریم در منزل و نگهداری ماهیان رنگارنگ را داشته‌اند اما ممکن است برخی از این افراد بعد از مدتی نگهداری از این آبزیان درآمدی از آنها داشته و به‌سمت تجاری شدن تکثیر آبزیان زینتی بروند.
پرورش تجاری ماهیان زینتی در سطح کوچک و به‌صورت خانگی امکان‌پذیر است و حتی در رسته مشاغل خانگی نیز قرار دارد و علاقه‌مندان به تولید این محصول می‌توانند این محصول را به‌صورت قانونی در منازل آپارتمانی، شهری و روستایی تکثیر کنند.
صادرات 2.5میلیون دلار ماهیان زینتی در سال گذشته
مهدی شکوری مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در ارتباط با شرایط تولید این محصول در کشور اظهار کرد: در حال حاضر 1600 واحد تولیدکننده ماهیان زینتی در کشور وجود دارد که از این تعداد 30 درصد واحدهای خرد هستند و می‌توانند به‌عنوان مشاغل خانگی محسوب شوند که در واحدهای آپارتمانی شهری و روستایی فعالیت می‌کنند.
وی افزود: مقیاس تولید این واحدها کوچک است و در سال کمتر از 50 هزار قطعه تولید دارند؛ برخی از این واحدها نیز تکثیری انجام نمی‌دهند و تنها بچه‌ماهی کوچک را از شرکتهای بزرگ دریافت کرده و با وزن‌رسانی به خود آنها می‌فروشند.
مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران ادامه داد: 300 واحد پرورش‌دهنده بزرگ ماهیان زینتی در کشور وجود دارد که می‌توانند در سال بیش از یک میلیون قطعه تا چند ده میلیون قطعه ماهی زینتی تولید کنند که 20 درصد فعالان این بخش را تشکیل می‌دهند و مابقی تولید کنندگان متوسط ماهیان زینتی هستند.
وی با ابراز اینکه شرکتهای کوچک، بزرگ و متوسط هر کدام الگوی اقتصادی خاص خود را دارند تصریح کرد: شرکتهای بزرگی داریم که زنجیره تولید ماهیان زینتی را در کشور کامل کرده‌اند و از تولید پمپ ماهیان آکواریومی، غذا تا خود ماهی را تولید می‌کنند.
شکوری با تصریح به اینکه “بازار داخلی محدودیتهایی برای خرید دارند و برای توسعه فعالیت در این صنعت باید نگاه به بیرون داشته باشیم” اظهار داشت: در سال‌های گذشته میزان صادرات ماهیان زینتی در سال 2.2 تا 2.5 میلیون دلار در سال بوده است.
سالانه 70میلیون قطعه ماهی قرمز شب عید تولید می‌شود
وی تأکید کرد: برای ادامه توسعه این صنعت و اینکه تولید در این بخش اقتصادی‌تر باشد باید بتوانیم بازارهای جدیدی برای تولید کنندگان کشورمان پیدا کنیم. همچنین می‌توان تولید ماهیان زینتی را از ماهیان کم‌ارزش به‌سمت تولید ماهیان چند صد دلاری ببریم.
مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران ادامه داد: 70 میلیون از 250 میلیون قطعه ماهی زینتی تولیدشده در کشور کم‌ارزش و ماهی حوض هستند و بیشتر در شب عید خریداری می‌شوند.
تولید ماهیان زینتی چندمیلیون‌تومانی در کشور
وی اظهار داشت: بخش بزرگی از ماهیان زینتی تولیدشده در کشورمان ماهیان ارزان‌قیمت 2 تا 10 هزار تومانی هستند و به اقتصادی بودن این فعالیت آسیب می‌زنند، بخش دیگر تولید ماهیان زینتی در کشور ماهیان گران‌قیمت هستند که برخی از گونه‌های آنها چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان به‌فروش می‌رسند.
شکوری تأکید کرد: بازارهای خارجی مناسبی در غرب و آسیای میانه و اروپا برای صادرات ماهیان زینتی تولیدشده در ایران وجود دارد که می‌توانیم تولیدات خود را به این کشورها صادر کنیم.
وی اظهار داشت: در صورتی که به شبکه توزیع ماهیان زینتی و صادرات توجه نشود ممکن است که قیمت ماهیان کم‌ارزش نیز به سرنوشت و قیمت ماهی قرمز شب عید تبدیل شود به‌طوری که ماهی فایتر به‌اندازه‌ای تولید شده است که دستفروشان آن را کنار خیابان به‌فروش می‌رسانند.
مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران گفت: ماهی کوی نیز در کشور به‌صورت انبوه تولید و تکثیر می‌شود که این امر منجر شده است قیمت این محصول به‌شدت کاهش یابد به‌طوری که نوع‌های خوشرنگ این محصول از 800 هزار تومان تا یک میلیون تومان به 20 تا 40 هزار تومان کاهش یافته است.
وی در ادامه اظهار داشت: توسعه زیادی در حوزه پت‌شاپ وجود دارد و هزینه زیادی برای آنها می‌شود به‌طوری که ماهانه 200 تا 500 هزار تومان هزینه دارند اما در بخش ماهیان زینتی به این اندازه هزینه نمی‌شود زیرا نگهداری آنها دشوارتر است.
این مقام مسئول افزود: تولیدکنندگان داخلی نگهداری ماهیان زینتی را برای مردم راحت کرده‌اند به‌طوری که اکنون پکیج‌های آکواریومی تولید می‌شود که شرایط نگهداری آسانی دارند.
تولید خانگی ماهیان زینتی
شکوری گفت: در واحدهای خرد و خانگی تنها دسترسی به آب و برق کافی است و افراد می‌توانند از برق و آب شهری استفاده کنند. این واحدها می‌توانند مجوز وزارت کار را دریافت کنند و به‌صورت کاملاً قانونی این فعالیت اقتصادی را در منزل انجام دهند.
مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران گفت: افراد برای پرورش ماهیان زینتی می‌توانند حتی از وسایل خانگی استفاده کنند اما برای اقتصادی‌تر شدن این فعالیت می‌توان از پمپ‌های صنعتی استفاده کرد.
شکوری تأکید کرد: در واحدهای صنعتی معیارها متفاوت است به‌طوری که طرحی در استان قزوین در حال اجرا است که بیشتر از 100 میلیارد تومان سرمایه گذاری در آن انجام و 30 میلیون قطعه ماهی زینتی و غذای این ماهیان تولید می‌شود که برای بازارهای خارجی نیز صادر می‌شود.
وی اضافه کرد: در حال حاضر ماهیان زینتی ما به عراق، افغانستان، ترکیه و دیگر کشورهای همسایه صادر می‌شود اما باید بتوانیم این محصولات را به کشورهای دیگر و دورتری صادر کنیم.
روش جدید صادرات به اروپا با پرواربندی ماهیان زینتی
مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران گفت: در صورتی که ماهیان زینتی کوچک جنوب‌شرقی آسیا مانند گلدفیش، تترا، مرجانها و میگو و نرمتنان زینتی به کشور وارد و بعد از وزن‌گیری به اروپا صادر شود منفعت اقتصادی بالایی برای ایران دارد.
وی اظهار داشت: عمده هزینه‌هایی که برای تجارت ماهیان زینتی میان کشورها پرداخت می‌شود، هزینه‌های حمل است که شامل آب همراه آن نیز می‌شود اما ماهیان کوچک و با تراکم زیاد را می‌توان به کشور وارد کرد و بعد از پرواربندی به بازارهای صادراتی هدف صادر کرد.
شکوری اظهار داشت: در حال حاضر 160 تا 200 گونه ماهی شور و شیرین در ایران پرورش داده می‌شود که این رقم در دنیا 2700 گونه پرورش است که دوسوم آن را ماهیان آب شور تشکیل می‌دهد.
وی در ادامه تصریح کرد: در کشور چین نگاه به اقتصاد خرد و خانگی پررنگ است به‌طوری که تانکهای یک‌تنی پرورش ماهی تولید شده است و بهره‌برداران به‌راحتی می‌توانند با سهولت بیشتری این محصولات را تولید کنند.
مدیرکل دفتر آبزیان آب شیرین سازمان شیلات ایران گفت: 10 هزار نفر در واحدهای تولید و توزیعی ماهیان زینتی در کشورمان مشغول به کار هستند و از هر 50 هزار قطعه تولید ماهیان زینتی برای یک نفر اشتغال دائم ایجاد می‌شود.
ایجاد 3500 شغل جدید با تکثیر ماهیان زینتی
شکوری گفت: در برنامه ششم توسعه هدف‌گذاری شده که 280 میلیون قطعه ماهی زینتی در کشور تولید شود اما در صورتی که بازار صادراتی را به دست آوریم برنامه‌ریزی شده است که تولید 180 میلیون قطعه به 250 میلیون قطعه تولیدی فعلی اضافه شود.
وی اظهار داشت: درصورتی که بازار فروش برای تولیدکنندگان فراهم باشد به‌راحتی می‌توان به این مهم دست یافت و 180 میلیون قطعه ماهی تولید و برای بیش از 3500 نفر اشتغال‌زایی ایجاد کرد.
برگزاری دوره‌های پرورش ماهیان زینتی در کشور
وی درباره دوره‌های آموزشی پرورش ماهیان زینتی که در کشور برگزار می‌شود گفت: در برخی از استان‌های کشور آموزش یک تا سه روزه پرورش ماهیان زینتی برگزار می‌شود که علاقه‌مندان برای شرکت در این کلاسها می‌توانند به جهاد کشاورزی استانها مراجعه کنند؛ بیشتر فعالان اقتصادی این صنعت به‌صورت استاد ــ شاگردی در کشورمان آموزش دیده‌اند اما می‌توانند از آموزش‌های علمی نیز بهره گیرند.
وی اظهار داشت: به‌تازگی تکنولوژی تکثیر گونه‌های جدید و پربازدهی مانند شقایق دریایی و ماهیان حاره‌ای در کشور به دست آمده است و می‌توانیم بچه این ماهیان را در ایران تکثیر کنیم.
شکوری گفت: تعدادی از ماهیان زینتی آب شیرین مانند آنجل در ایران تولید می‌شود اما هنوز تکنولوژی تولید ماهیان آب شور در کشور وجود ندارد اما بچه‌های این ماهیان را می‌توان از جنوب‌شرقی آسیا وارد و بعد از پروار شدن به اروپا صادر کرد.
وی با ابراز اینکه غذای ماهیان زینتی به‌روی رنگ آنها تأثیر دارد گفت: در حال حاضر تولید غذای ماهیان زینتی در ایران انجام می‌شود اما هنوز به‌صورت تخصصی نیست و آن رنگ‌دانه‌های مرتبط با نوع ماهی در غذای ماهیان زینتی وجود ندارد.
در بخش دوم این گزارش مصاحبه‌ای با یکی از تولیدکنندگان صنعتی ماهیان زینتی منتشر و جزئیات بیشتری درباره هزینه‌های تولید در این صنعت و سود‌آوری فعالان اقتصادی گفته می‌شود.
