خبرگزاری تسنیم دوشنبه 7 خرداد 97 : به گزارش خبرنگار بازرگانی خبرگزاری تسنیم، در راستای بهره‌گیری از تجربیات کشورهای دیگر برای حمایت از تولید داخل این بار به‌سراغ میرعمادی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و فرانسه رفتیم که هم تجربه تجارت با دیگر کشور‌ها از جمله فرانسه را دارد و هم از تولید کنندگان داخلی در کشورمان است.
وقتی از میرعمادی درباره برنامه‌های فرانسه برای حمایت از تولید داخلی این کشور صحبت می‌کنیم آه عمیقی می‌کشد و می‌گوید تفاوت از زمین تا آسمان است.
پرداخت وام یک‌درصدی، ارائه تسهیلات زمین رایگان برای تولید کنندگان و کم بودن بوروکراسی اداری از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که میرعمادی بر وجود آن در کشور فرانسه و نبود آن در ایران تأکید دارد.
این فعال بخش خصوصی معتقد است که دولت برای فراهم آوردن زمینه‌های اجرای اقتصاد مقاومتی که منجر به حمایت از تولید داخلی می‌شود باید زمینه‌های آن را نیز فراهم آورد اما نمره قبولی به حمایت از تولید داخلی در کشورمان نمی‌دهد.
مشروح مصاحبه ابراهیم نژادرفیعی خبرنگار بازرگانی خبرگزاری تسنیم با مهدی میرعمادی، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و فرانسه را می‌توانید در ذیل مطلب مشاهده کنید.
*فروش کارخانه ورشکسته در فرانسه به 1 فرانک
سؤال: فرانسه برای حمایت از تولید داخلی خود چه می‌کند؟
در فرانسه اصل بر آن است که نتیجه فعالیت‌های اقتصادی به ایجاد اشتغال منجر یا مشاغل موجود در این کشور حفظ شود. اگر بخواهم مثالی بیاورم به‌یاد دارم کارخانه‌ای که در سال‌های گذشته در این کشور در حال ورشکستگی بود و 500 تا 600 نفر نیروی کار داشت به‌صورت سمبلیک با یک فرانک به یک فرد واگذار شد؛ تا او بتواند تنها اشتغال موجود را حفظ کند. اما در ایران اگر قرار باشد کارخانه‌ای به‌فروش برسد برای واگذاری، ابتدا مساحت زمین را متر کرده و تجهیزات آن را ارزشگذاری می‌کنند و نگاه نمی‌کنند که چه‌تعداد سرمایه انسانی دارد و سرنوشت آنها چه می‌شود.
براساس فرمایشات مقام معظم رهبری اقتصاد مقاومتی بندهای مشخصی دارد اما هر کسی در کشور ما برداشت خود را از اقتصاد مقاومتی دارد.
در اقتصاد مقاومتی به مقاوم بودن اقتصاد، استفاده از ظرفیت‌های مردمی در اقتصاد، حمایت از تولیدات داخلی، مدیریت منابع ارزی و مدیریت مصرف اشاره شده است، براین‌اساس ما باید از کالاهای داخلی خود حمایت و تولیداتی را نیز که نداریم زمینه تولید آن را در کشورمان فراهم کنیم؛ برای تحقق این امر ابتدا باید شرایط جلب مشتری فراهم شود که برای جلب مشتری باید کالای باکیفیتی تولید کنیم.
تولیدکنندگان مجال نفس‌کشیدن ندارند
برای اینکه بتوانیم تولیدات باکیفیتی داشته باشیم لازم است که بخش تحقیق و توسعه را در کارخانه‌ها و بخش‌های تولیدی ایجاد کنیم، اما شرکتهای ما به‌خاطر آن که گرفتار مسائلی مانند مالیات و مالیات ارزش افزوده، بیمه‌های تأمین اجتماعی و… هستند، فرصتی برای تحقیق و توسعه ندارند و به‌اصطلاح فرصت نفس کشیدن نمی‌یابند.
در صورتی که می‌خواهیم از تولیدات داخلی کشور حمایت کنیم باید ابتدا وسایل لازم برای این کار را فراهم کنیم که متأسفانه این لوازم فراهم نشده است. البته برخی از کالاهایی نیز که باید در داخل کشورمان تولید شود باید تحت لیسانس تولیدات خارجی باشد که البته به‌خاطر مسائل تحریم نمی‌توانیم این امر را به‌طور کامل محقق کنیم.
برای ایجاد زمینه تولیدات جدید همچنین نیاز به تأمین سرمایه وجود دارد، اما باید توجه داشت که با بهره‌های 18درصدی بانکی که در ایران وجود دارد، تولیدکنندگان ما نمی‌توانند پا به عرصه تولید بگذارند.
باید از تولیدکنندگان با ارائه تسهیلات ارزان‌قیمت حمایت شود تا بتوان ادعا کرد که به‌دنبال حمایت از تولیدات داخلی هستیم. در حال حاضر بانک صنعت و معدن نیز برای ارائه تسهیلات خود به تولیدکنندگان وام را با سود 18درصدی پرداخت می‌کند.
در این شرایطی که برای تولید در کشورمان وجود دارد اگر فردی نیز سرمایه‌ای در کشور داشته باشد پول خود را در بانک می‌گذارد، که مالیات، بیمه و ارزش افزوده ندارد و سر سال نیز سود 20درصدی می‌گیرد.
سؤال: چه مشکلاتی برای جذب سرمایه‌های خارجی از جمله سرمایه گذاران فرانسوی وجود دارد؟
مگر چه تمهیداتی ایجاد کرده‌ایم که سرمایه‌گذار خارجی پایش را در کشورمان بگذارد؟ وقتی که سرمایه‌گذاران داخلی چنین شرایطی دارند سرمایه‌گذاران خارجی نیز به‌سختی وارد کشورمان می‌شوند.
اگر شرکتی بخواهد با همه مشکلات یادشده پا به عرصه بگذارد و مجوزها را گرفته و امور اداری را انجام دهد 2 تا 3 سال زمان می‌برد تا تولیدش آغاز شود؛ همچنین سرمایه‌گذاری مضاعف در بخش تولید کشور وجود دارد که لازم است دولت در این زمینه با مشخص کردن مدیریت لازم، از سرمایه گذاری‌های مضاعف جلوگیری به‌عمل آورد.
ما مقلدهای خوبی هستیم و تا مشاهده می‌کنیم که یک فعالیت اقتصادی منجر به کسب سود شده است، همه سرمایه‌گذاران به آن سمت می‌روند که برای مدیریت این امر و جلوگیری از ایجاد سرمایه‌گذاری مضاعف یادشده باید وزارت صنعت، معدن و تجارت ورود کرده و مشخص کند که در چه رشته‌هایی کمبود وجود دارد.
فرانسه مالیات بر ارزش افزوده را از مصرف‌کننده می‌گیرد نه تولیدکننده!
در حالی که مالیات بر ارزش افزوده در کشورهای دیگر از جمله فرانسه، از مصرف‌کننده نهایی اخذ می‌شود اما در ایران حتی وقتی تولیدکننده هنوز مواد اولیه خود را به کشور وارد می‌کند، گمرک ارزش افزوده مربوطه خود را دریافت می‌کند که این امر منجر به از دست رفتن نقدینگی تولیدکنندگان در ابتدای کار توسط خود دولت می‌شود؛ با همین کار نفس تولیدکننده برای ایجاد کار، اشتغال و تولید در ابتدای امر گرفته می‌شود.
اقتصاد مقاومتی بسیار خوب است به‌شرط آنکه برای برنامه‌های اجرائی آن نیز فکر شده باشد. برای تحقق این امر باید مسائل را از پیشِ‌روی تولید داخل برداشت، اما تا به امروز این مشکلات رفع نشده تا اقتصاد مقاومتی به مرحله اجرا برسد.
وقتی که یک سرمایه‌گذار خارجی و یا فرانسوی می‌بیند که تولیدکننده داخلی این‌همه مشکلات را پیشِپای خود دارد، چگونه اطمینان کند تا سرمایه خود را به کشور ما بیاورد؟
با مقاوم‌کردن اقتصاد کشور زیر بار حرف زور نمی‌رویم
در بسیاری از کشورهای دیگر از جمله فرانسه زمین‌های رایگان کنار شهرها را در اختیار سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان می‌گذارند؛ همچنین تسهیلات بانکی، آب، برق، گاز و ملزومات مورد نیاز تولید به‌سرعت در اختیار وی قرار می‌گیرد تا کار خود را شروع کند، اما این روند در ایران طولانی‌مدت است.
وقتی با این شرایط یادشده تازه راه‌های میانبری برای کسب درآمد در کوتاه‌مدت وجود دارد همان‌طور که گفته شد پول به بانکها یا خرید و فروش دلار می‌رود و سرمایه‌گذاری در بخش تولید کشورمان انجام نمی‌شود؛ بنابراین باید دست کسانی را که در این شرایط یادشده در کشورمان سرمایه‌گذاری کرده‌اند بوسید.
هیچ کشوری ما را به‌خاطر خودمان دوست ندارد بلکه تنها به‌خاطر منافعی است که می‌تواند از کشورمان به‌دست آورد، بنابراین ما باید براساس برنامه‌های اقتصاد مقاومتی، خودمان را در برابر آنها حفاظت کنیم و در مواقعی که می‌خواهند به ما زور بگویند زیر بار نرویم و نقطه ضعف نشان ندهیم.
با بهره 18درصدی نمی‌توان از تولیدات داخل حمایت کرد
دولت اگر به‌دنبال آن است که از تولیدات داخلی در کشور حمایت کند باید توجه داشته باشد که با بهره 18درصدی نمی‌توان از تولید حمایت کرد؛ حمایت‌های دولتی بسیار برای تولیدات داخلی و رونق آن مؤثر است.
تا یک کارخانه بخواهد کار خود را شروع کند 3 سال زمان می‌برد که با در نظر گرفتن این فرجه زمانی، باید 54 درصد سود تسهیلات بانکی را پس دهد که همین امر منجر به عدم تولید موفق می‌شود.
مشکلات تصمیمات یک‌شبه برای تولید داخلی
تغییرات مدام قوانین نیز در کشورمان یکی از مشکلات پیشِپای حمایت از تولیدات داخلی است زیرا تولید کننده ما نمی‌داند که در آینده چه مقرراتی را باید تجربه کند و تغییرات روزانه قوانین گمرکی منجر به بر هم خوردن برنامه‌ریزی‌های تولیدکنندگان می‌شود.
سؤال: آیا تغییرات روزانه قوانین که در ایران از آن یاد کردید، در تجارت با کشور فرانسه نیز مشاهده می‌شود؟
اصلاً، در صورتی که بخواهند ارزش افزوده را یک درصد بالا ببرند، به‌حدی این موضوع به‌بحث گذاشته می‌شود، کارشناسان نظر می‌دهند و مجلس و سندیکا درگیر می‌شوند و با ایجاد یک جمع‌بندی، ممکن است یک درصد ارزش افزوده کم یا زیاد شود اما در ایران دولت خیلی راحت برنامه‌های خود را یک‌شبه اعلام می‌کند.
مالیات بر ارزش افزوده مانند شمر بالای سر تولیدکنندگان ایستاده است
در ایران ارزش افزوده از 3 درصد شروع شد و امروز به 9 درصد رسیده است. تولید کننده‌ای که مواد اولیه را با سود 18 درصد تأمین کرده است چگونه باید 9 درصد سرمایه خود را به ارزش افزوده بدهد؟
باید اجازه داد حداقل تولید کننده محصول خود را به بازار عرضه کند تا بعد از وی مالیات بر ارزش افزوده گرفته شود، اما مالیات بر ارزش افزوده در کشورمان مانند شمر بالای سر تولید کنندگان ایستاده است و هنوز مواد اولیه را به کشور وارد نکرده است باید 9 درصد مالیات دهد، این که حمایت از تولید داخلی نمی‌شود.
سود بانکی برای بخش تولید در فرانسه یک درصد است
سؤال: سود تسهیلات بانکی برای بخش تولید در کشور فرانسه چقدر است؟
سود تسهیلات بانکی برای بخش تولید یک درصد در سال است که این کار برای حمایت از تولیدات داخلی این کشور انجام می‌شود.
تفاوت تسهیلات این کشور با ایران از زمین تا آسمان است. البته معتقدم که حمایت از صنایع داخلی فقط دادن تسهیلات نیست بلکه برای بالا بردن کیفیت تولیدات صنایع نیز باید سخت‌گیری‌های زیادی داشت.
تأمین کفش و پوشاک یک سال خانواده 4نفره با 200 یورو
سؤال: نیروی انسانی نقش مهمی در توسعه اقتصادی در هر کشور دارد، وضعیت کارگران در کشور فرانسه به‌چه‌شکلی است؟
درحالی که حداقل حقوق ماهانه یک کارگر فرانسوی 1300 یورو است اما برای خرید الزامات اولیه خود مانند پوشاک و کیف و کفش خود به‌همراه همسر و دو فرزند در یک سال تنها باید دویست یورو در سال هزینه کند و اجناس ارزان‌قیمتی را برای خرید در اختیار دارد.
در صورتی که این فرد بخواهد برای خود خانه خریداری کند 80 درصد قیمت خانه را با کمک بانک و با سود تسهیلات 1 تا 1.5 درصدی پرداخت می‌کند.
در چین نیز که معروف به اعطای دستمزدهای کم به کارگران است شرایط متفاوتی با ما دارد. در بازدیدی که از یک کارخانه چینی داشتم متوجه شدم که کارفرما 600 یورو برای کارگران خود به‌طور ماهیانه حقوق پرداخت می‌کنند و برای آنها کنار محل کارشان خانه با اجاره ارزان می‌دهد، ما نیز برای حمایت از تولیدات داخلی باید به کارگران توجه کنیم.
پاک‌شدن صورت مسئله حمایت از تولید داخلی
دولت باید بیدار شود و اگر قصد اجرای اقتصاد مقاومتی را دارد باید امکانات و برنامه لازم را نیز باید پیشِ‌روی تولید کنندگان قرار دهد.
سؤال: در موارد متعددی مشاهده شده است که تسهیلاتی را که قرار بوده است در اختیار بخش تولید قرار گیرد در بخش‌های دیگری هزینه شده است، آیا فکر نمی‌کنید که اعطای این تسهیلات رانت‌هایی را نیز به‌همراه دارد؟
درست است که در صورتی که تسهیلات ارزان‌قیمتی در اختیار بخش تولید و صنعت قرار دهیم برخی از آن سوء استفاده می‌کنند اما دولت به‌جای اینکه نظارت خود را افزایش دهد، آمده صورت مسئله را پاک کرده است.
در سال جاری برای اولین بار در کشور، منابع ارزی کشور در حال نظارت است و کسی نمی‌تواند دیگر بدون ثبت سفارش و طی مسیر بانکی، کالا به ایران بیاورد. در صورتی که این طرح به‌درستی اجرا شود به‌معنای آن است که دیگر کالای قاچاق به کشور نمی‌آید و همه باید حقوق گمرکی را پرداخت کنند.
منابع ارزی کشور باید مدیریت شود، اما در مقابل جذب تسهیلات بانکی برای سرمایه گذاران بسیار سخت است و برای این موضوع مهم نیز باید فکری شود.
فرانسوی‌ها درباره شرایط سرمایه گذاری در ایران چه می‌گویند؟
خارجی‌هایی که عضو اتاق بازرگانی ایران و فرانسه هستند از پیچ و‌خم‌های فراوان اقتصادی در کشورمان خیلی گلایه دارند و برای گرفتن جواب یک تقاضای ساده باید کلی منتظر بمانند و آنها را از این اداره به آن اداره می‌فرستند.
فرانسه برای تجارت خارجی خود سازمانی را کنار وزارت امور خارجه این کشور به‌نام بیزینس فرانس ایجاد کرده است. مدیر این شرکت می‌گوید که “هر ایرانی که می‌خواهد در کشور ما سرمایه گذاری کند به ما معرفی کنید” زیرا آنها دوست دارند که به کشورشان سرمایه‌های خارجی بیاید، ما نیز می‌توانیم چنین سازمانی را در ایران ایجاد کنیم تا سرمایه گذاران خارجی و حتی داخلی در زمان کمی بتوانند مجوزهای لازم را اخذ کنند و گرنه شرایط برای سرمایه گذاران دافع می‌شود.
برای جذب سرمایه گذاران خارجی باید نماینده‌ای مشخص کنیم تا همه کارهای وی در ایران به‌سرعت انجام شود نه اینکه او را میان ادارات سرگردان کنیم.
حتی امکانات لازم را باید در اختیار وی قرار دهیم تا پول خود را به کشورمان بیاورد. باید توجه داشت وقتی که یک سرمایه گذار خارجی در ایران چیزی می‌سازد یا انتقال تکنولوژی می‌دهد مجبور است از کارگر و مهندس ایرانی استفاده کند و آنچه را ایجاد کرده دیگر نمی‌تواند با خود ببرد.
